آیا تاکنون به این مسئله فکر کردهاید که بدن انسان چگونه به تشخیص طعم قهوه و به طور کلی مزههای مختلف میپردازد؟ همانطور که نسخه ژنتیکی افرادی که روی کره زمین زندگی میکنند کاملا منحصربهفرد است، هر یک از ما طعمها و مزهها را به اشکال متفاوت احساس میکنیم. آیا شما جز آن دسته از افرادی هستید که موقع خوردن یک آلوچه چشمان خود را جمع میکنند یا حتی ترشح غده بزاق آنها با تصور یک آلوچه کوچک سبز رنگ بیشتر میشود؟
جالب است بدانید ممکن است فردی که کنار شما نشسته است به هیچ عنوان چنین حسی نسبت به آلوچه نداشته باشد. به زبان سادهتر، قدرت چشایی ما تحت تاثیر چهار حواس مهم به نام حس بویایی، شنوایی، بینایی و از همه مهمتر چشایی است. به این ترتیب در این نوشته با ارائه چند مثال جذاب ثابت میکنیم چگونه حواس مختلف تاثیری شگفتانگیز بر تشخیص طعم قهوه و سایر طعمها دارند. از گوش، چشم، بینی و زبان خود دعوت کنید برای یک سفر منحصربهفرد با شما همراه شوند.
زبان، حس خوش تشخیص طعم قهوه
ابتدا به سراغ مهمترین بخش از حواس چندگانه بدن میرویم که به تشخیص طعم قهوه و سایر مزهها کمک میکند. زبان، همین عضو کوچک اصلیترین بخشی است که طعم و مزه خوراکیها را دریافت میکند و به مغز پیام میفرستد «هی مغز، یک خوراکی خوشمزه در راه است.» همه ما تصور میکنیم که فقط زبان در تشخیص طعم قهوه نقش دارد اما اگر خدمت شما عرض کنیم واقعیت چیز دیگری است به احتمال زیاد ابروهایتان بالا میپرد.
همه ما از طریق جوانههای چشایی روی زبان، مزههایی مانند ترشی، شیرینی، تلخی و اومامی (umami) یا طعم خوش را احساس میکنیم. آیا تعجب کردید که چرا به تندی به عنوان یک مزه اشاره نکردهایم؟ در حقیقت تندی یک مزه نیست بلکه به عنوان یک حس بسیار متفاوت است. برای درک بهتر این موضوع تصور کنید که در حال جویدن یک برگ نعنا هستید، آیا میتوانید تندی آن را حس کنید؟
بینی، تشخیص طعم قهوه و یک دروغ شیرین
اگر همچنان ابروهایتان بالا مانده است لطفا آنها را پایین بیاورید و برای درک بهتر تاثیر حواس بر تشخیص طعم قهوه، به گیرندههای بویایی فکر کنید. بله درست خواندید، همین بینی عقابی که آن را از اجدادمان به ارث بردهایم بر تشخیص طعم قهوه و احساس کردن مزه خوراکیها تاثیر مستقیم دارد. هنگامی که سرماخوردگی سفت یقه ما را میگیرد و نفس کشیدن را سخت میکند، دیگر از مزه غذاها هیچ لذتی نمیبریم و ادعا میکنیم همه چیز مزه آب میدهد.
احتمالا تصورش را نمیکردید که گیرندههای موجود در بینی در تشخیص طعمها نقش پررنگی داشته باشند. بیاید با هم راستی آزمایی کنیم و یک اسمارتیز کوچک بخوریم. عجله نکنید، قبل از آنکه اسمارتیز را در دهانتان بگذارید باید با دو انگشت بینی خود را بگیرید سپس شروع به جویدن این آبنبات دکمهای خوشمزه کنید. چه طعمی را احساس میکنید؟ شیرین است یا ترش؟ بافت نرمی دارد یا سفت؟ آیا تلخ است؟
همچنان که در حال نوش جان کردن اسمارتیز هستید، انگشتان خود را از روی بینی بردارید و نفس بکشید. چه شد؟ بله معرکه است؟ انواع طعم را احساس میکنید. طعمهای فوقالعاده انگور، سیب، پرتقال و توت. این است معجزه قدرت بویایی!
همانطور که متوجه شدید زبان به تنهایی تاثیر چندانی بر تشخیص طعم قهوه و مزههای مختلف ندارد. حس کنجکاوی شما را قلقلک دادیم؟ بسیار خوب بیایید شیرجه عمیقی در دنیای حواس چندگانه انسان و تاثیر آنها در تشخیص طعم قهوه بزنیم. موافق هستید؟
چشم ها، دریچه زیبایی
چشمها و به عبارتی حس بینایی دومین عامل تاثیرگذار در تشخیص طعم قهوه و سایر مزهها محسوب میشوند. این جمله کمی عجیب و غریب است، اینطور نیست؟ درکتان میکنیم زیرا ما نیز زمانی مانند شما فکر میکردیم که چشمها هیچ تاثیری در تشخیص طعم قهوه و دیگر مزهها ندارند.
تاثیر چشمها در حس کردن طعم خوراکیها زمانی برای ما اثبات شد که یکی از دوستان ما دو لیوان آب انگور سفید را مقابلمان قرار داد و به یکی از آنها مقداری اسانس خوراکی قرمز اضافه کرد. سپس از ما پرسید تصور میکنیم این دو نوشیدنی چه طعمی دارند؟ اگر ما شاهد این ماجرا نبودیم ادعا میکردیم که لیوان حاوی آب انگور قرمز بسیار خوشمزهتر، شیرینتر و دلچسبتر اما لیوان دیگر بیمزه است.
شگفتانگیز نیست؟ همه اینها حاصل قدرت بینایی و تاثیر منحصربهفرد آن بر احساس کردن طعم خوراکیها و تشخیص طعم قهوه است. این موضوع در خصوص رنگ بطریها، فنجانها و قوطیها نیز صدق میکند و اینگونه به نظر میرسد که ژنهای ما در این قضیه نقش دارند. تصور میکنید مردمان دوران باستان چگونه متوجه میشدند زمان چیدن میوهها رسیده است؟ بله پاسخ شما درست است، آنها با توجه به رنگ میوه متوجه میشدند که زمان چیدن محصول درختان است.
هنگامی که اسانس قرمز را به آب انگور سفید اضافه میکنیم طعم متفاوتی را احساس خواهیم کرد.
تاثیر حیرت انگیز رنگ بر طعم
اجازه بدهید مثال دیگری را مطرح کنیم. لیمو ترش میوهای زرد رنگ و ترشمزه است حال اگر قهوه شما در یک فنجان زرد رنگ سِرو شود قطعا احساس میکنید قهوه ترش است حال آنکه استفاده از فنجان قرمز باعث میشود در تشخیص طعم قهوه اشتباه کنید و بگویید قهوه شما شیرین است. میتوانید در منزل دست به کار شوید و برای تشخیص طعم قهوه از روشها و فنجانهای مختلفی استفاده کنید اما به خاطر داشته باشید اگر خودتان به تهیه کردن قهوه بپردازید احتمالا تشخیص طعم قهوه برایتان راحت نخواهد بود.
به این ترتیب بهتر است از دوستان یا اعضای خانواده خود بخواهید برای شما قهوه تهیه کنند سپس بازی طعمها را شروع کنید. حتی میتوانید خودتان دست به کار شوید، برای دوستانتان قهوه تهیه کنید، و از دو فنجان به رنگ قرمز و زرد استفاده کنید. سپس بدون آنکه چیزی درباره تاثیر چشمها در تشخیص طعم قهوه بگویید از آنها درباره طعم قهوه سوال بپرسید.
شگرد غول های تولید نوشابه
آیا تا به حال به این موضوع فکر کردهاید که چرا رنگ قوطی کوکاکولا قرمز، و رنگ اسپرایت سبز یا زرد است حال آنکه فانتا رنگ نارنجی را انتخاب کرده است؟ درست حدس زدید این غولهای تولیدکننده نوشیدنی برای تحریک کردن حواس چندگانه شما از این ترفند استفاده میکنند. شاید برایتان جالب باشد بدانید حدود ۸ سال پیش در سطح جامعه تبلیغاتی درباره خرسهای قطبی انجام شد و کوکاکولا نیز شروع به عرضه محصولات خود در قوطیهای سفید کرد.
جالب است بدانید آنها در این دوران نظرات منفی بسیار زیادی را از طرفداران پروپا قرص خود دریافت کردند، طرفدارانی که ادعا میکردند این نوشیدنی خوشمزه دیگر طعم گذشته را ندارد و بیمزه است. این نظرات منفی زمانی مطرح شد که کوکاکولا هیچ تغییری در دستور تهیه نوشیدنی پرطرفدارش نداده بود.
عجیب است، اینطور نیست؟ بله همه این اعتراضات به تغییر رنگ قوطی کوکاکولا بود که به طرز عجیبی بر مزه این نوشیدنی پرطرفدار تاثیر منفی گذاشته بود. آیا اکنون توانستید تاثیر رنگ فنجان را بر تشخیص طعم قهوه درک کنید؟ اگر هنوز حوصلهتان سر نرفته است و مایل به خواندن ادامه این مطلب هستید در قسمت پایین مثال بامزهتری را توضیح میدهیم.
گوش ها، گیرنده های ماهواره ای پرقدرت
عنوانی که برای تاثیر گوشها در تشخیص طعم قهوه به کار بردهایم کمی شبیه داستانهای علمی-تخیلی است اما واقعیت این است که حس شنوایی بر تشخیص طعم قهوه و هر مزه دیگری تاثیر مستقیم دارد. خدمتتان عارضیم که دو عامل بسیار متفاوت بر تشخیص طعم قهوه تاثیر میگذارند: صداهای بم و صداهای زیر. منظور از صدای بم، فرکانس پایین صدا است و صدای زیر به فرکانس بالا اشاره میکند.
به عنوان مثال تصور کنید دو تکه شکلات یکسان دارید (شکلات تلخ گزینه مناسبی است) سپس به یک صدای زیر گوش دهید و همزمان و به آرامی شروع به خوردن شکلات کنید. اکنون به این موضوع فکر کنید که شکلات چه طعمی دارد و بافت آن را چگونه در دهان خود احساس میکنید. به احتمال بسیار زیاد احساس میکنید که شکلات کمی بیش از حد انتظار شما شیرین است و طعمی شبیه شکلات شیرظی دارد.
در مرحله دوم به یک صدای بم گوش دهید و یک تکه دیگر از همان شکلات را نوش جان کنید سپس به بافت و طعم آن فکر کنید. نتیجه چه شد؟ آیا احساس نمیکنید شکلات کمی بیشتر از حالت عادی تلخ است؟ همین است، خودش است! انکار نکنید، شکلات کمی تلختر از حد انتظار شما بود تمام!
نکته جالب این قضیه، تلاش حواس چندگانه برای فریب دادن مغز بینوای انسان است که به او تلقین کند این دو شکلات کاملا با هم تفاوت دارند و به هیچ عنوان یکی نیستند. بامزه بود، نه؟ اکنون متوجه شدید که چرا اکثر رستورانها و کافی شاپهای بزرگ اجازه پخش هر آهنگی را نمیدهند و فقط موسیقی مورد نظر خودشان را پخش میکنند؟ در واقع تشخیص طعم قهوه و انواع خوراکیها به شدت تحت تاثیر حواس چندگانه انسان است.
موسیقی بر تشخیص طعم قهوه و شکلات تاثیر مستقیم دارد.
تاثیر انکارناپذیر حواس انسان بر تشخیص طعم قهوه
اکنون که با تاثیر حیرتانگیز حس بینایی، چشایی، بویایی و شنوایی بر تشخیص طعم قهوه و انواع مواد خوراکی آشنا شدید سعی کنید دفعه بعد که در کنار عزیزان خود قهوه نوش جان میکنید از هر چهار حس خود برای تشخیص طعم قهوه بهره بگیرید و طعم فوقالعاده قهوه را با همه وجود خود احساس کنید. ارزیابی حسی قهوه یکی از مهارتهای بسیار مهمی است که میتواند از شما یک متخصص خبره در زمینه تشخیص طعم قهوه بسازد و تاثیر حواس بدن بر لذت بردن از رایحه و مزه قهوه را ملموس کند.
بسیار خب، اکنون وقت تجربه است. با کمی جستجو در یوتیوب یک فایل جذاب را پیدا کردیم که به شما کمک میکند مفهوم تاثیر حواس بر تشخیص طعم قهوه را درک کنید. در این فایل، شما به صداهای متفاوت گوش میدهید و راوی داستان مزهها درباره نقش حواس بر طعم موارد خوراکی با شما صحبت میکند. امتحانش ضرری ندارد، هم فال است و هم تماشا! اوقات خوشی را برای شما آرزو میکنیم، تجربه دوستداشتنی خود را با ما به اشتراک بگذارید.
نویسنده: لیلا عبدالملکی
منبع: